2000-2014: Η επαναδημοτικοποίηση του νερού είναι παγκόσμια τάση

από το Save Greek Water

Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν υπάρξει τουλάχιστον 180 περιπτώσεις επαναδημοτικοποίησης υπηρεσιών ύδρευσης σε 35 χώρες, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων υψηλού προφίλ στην Ευρώπη τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ασία και την Αφρική.

Πόλεις, περιοχές και χώρες σε όλο τον κόσμο επιλέγουν όλο και περισσότερο να κλείσει το κεφάλαιο για την ιδιωτικοποίηση του νερού και να επαναδημοτικοποιήσουν τις υπηρεσίες  με τη λήψη πίσω υπό δημόσιο έλεγχο της διαχείρισης της ύδρευσης και της αποχέτευσης. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό είναι μια απάντηση στις ψεύτικες υποσχέσεις των ιδιωτικών φορέων και την αποτυχία τους να θέσουν τις ανάγκες των κοινοτήτων πριν από το κέρδος.

Αυτή η μελέτη εξετάζει την αυξανόμενη αυτή τάση επαναδημοτικοποίησης  των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης ως αναδυόμενη παγκόσμια τάση και παρουσιάζει την πιο πλήρη εικόνα των υποθέσεων μέχρι στιγμής. Μεταξύ των μεγάλων πόλεων που έχουν ήδη επαναδημοτικοποιήσει τις υπηρεσίες περιλαμβάνονται η Άκρα (Γκάνα), το Βερολίνο (Γερμανία), το Μπουένος Άιρες (Αργεντινή), η Βουδαπέστης (Ουγγαρία), η Κουάλα Λουμπούρ (Μαλαισία), η Λα Παζ (Βολιβία), η Μαπούτο (Μοζαμβίκη), και το Παρίσι (Γαλλία). Αντίθετα, στην ίδια περίοδο υπήρξαν πολύ λίγες περιπτώσεις ιδιωτικοποιήσεων σε μεγάλες πόλεις του κόσμου: για παράδειγμα εκείνη της Ναγκπούρ (Ινδία), η οποία έχει  δεχθεί μεγάλη αντίθεση και κριτική, και της Jeddah (Σαουδική Αραβία).

Παρά την για περισσότερες από τρεις δεκαετίες αμείλικτη προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και των συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) με διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι εθνικές κυβερνήσεις, τώρα φαίνεται ότι η επαναδημοτικοποίηση του νερού είναι μια πολιτική επιλογή που είναι εδώ για να μείνει. Η άμεση εμπειρία από τα κοινά προβλήματα της ιδιωτικής διαχείρισης των υδάτων - από την έλλειψη επενδύσεων σε υποδομές, τις τιμολογιακές αυξήσεις ως και τους περιβαλλοντικούς κινδύνους - έχει πείσει τις κοινότητες και τους φορείς χάραξης πολιτικής ότι ο δημόσιος τομέας είναι σε καλύτερη θέση να παρέχει ποιοτικές υπηρεσίες στους πολίτες και να προωθήσει το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό.

Ο όρος επαναδημοτικοποίηση αναφέρεται στην επιστροφή προηγουμένως ιδιωτικοποιημένων υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στις τοπικές αρχές ή σε δημόσιο έλεγχο. Αυτό συνήθως συμβαίνει μετά τον τερματισμό των ιδιωτικών συμβάσεων ή την μη ανανέωσή τους από τις τοπικές κυβερνήσεις , αλλά η διαδικασία δεν είναι πάντα (ή μόνο) σε δημοτική κλίμακα. Οι περιφερειακές και εθνικές αρχές έχουν σημαντική επιρροή στην χρηματοδότηση των υπηρεσιών και της πολιτικής, και σε κάποιες περιπτώσεις δρουν άμεσα ως φορείς του νερού, έτσι ώστε η διαδικασία εκτυλίσσεται μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο.

Ανεξάρτητα από τη μορφή και το εύρος της, η επαναδημοτικοποίηση είναι γενικά μια συλλογική αντίδραση ενάντια στην μη βιωσιμότητα της ιδιωτικοποίησης του νερού και των ΣΔΙΤ. Λόγω της μη δημοτικότητας της ιδιωτικοποίησης, ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης έχουν χρησιμοποιήσει προπαγάνδα γισ να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι οι συμβάσεις παραχώρησης, οι συμβάσεις μίσθωσης και άλλων ΣΔΙΤ είναι αρκετά διαφορετικές από την ιδιωτικοποίηση. Δεν είναι. Στην πραγματικότητα, όλοι αυτοί οι όροι αφορούν τη μεταβίβαση του ελέγχου της διαχείρισης υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να είναι ενήμεροι για το υψηλό κόστος και τους κινδύνους της ιδιωτικοποίησης του νερού, και  έχουν πολλά να μάθουν από τις εμπειρίες των δημόσιων αρχών που έχουν επιλέξει την επαναδημοτικοποίηση και εργάζονται για να αναπτύξουν δημοκρατικά υπόλογες και αποτελεσματικές υπηρεσίες.

Δημοσιεύθηκε από Υπηρεσίες Διεθνούς Μονάδα Δημόσιας Έρευνας (PSIRU), Παρατηρητήριο Πολυεθνικών (CEO) και Transnational Institute (ΤΝΙ).

 

ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ